Welkom

Welkom op de website van het Tijdschrift voor Gezondheidszorg en Ethiek. TGE stelt zich ten doel de kwaliteit van de morele bezinning op actuele veranderingen binnen de gezondheidszorg te bevorderen. Verschillende invalshoeken, benaderingen en levensbeschouwingen komen aan bod.

Publiceren in TGE?
Bekijk de auteursrichtlijnen

Word abonnee

Bekijk hier de mogelijkheden

Redactie

Neem contact op met de redactie
Praktijkonderzoek

Een euthanasiewens bij wisselende wilsbekwaamheid

In 'Uit de praktijk' wordt in elk nummer een waargebeurde casus besproken.

Weten

Homo vulnerabilis: Ouder worden en oud zijn

De ‘participatiesamenleving’ en het transitiebeleid dat daarop is geënt, verwachten van de burgers dat zij verantwoordelijkheid nemen voor hun leven, hun directe leefomgeving en de bredere maatschappij. Ook van oudere mensen wordt verwacht dat zij de ‘regie’ nemen
en houden, en zelf richting geven aan hun leven.

Weten

Potentiële donatie bij dood met gevoel van en voor de naaste

Op 13 februari jl. stemde de Eerste Kamer in met de nieuwe donorwet. Onder deze wet zal "geen bezwaar" worden geregistreerd als men niet kenbaar heeft gemaakt of men al dan niet orgaandonor wil zijn. Als men straks als niet bezwaarhebbende geregistreerd staat in het donorregister, moeten familieleden in principe acc...

Weten

Ethiek op de kaart zetten - Hoe ethiek is geïmplementeerd in een groot ziekenhuis

In 2009 is in de Isala klinieken in Zwolle nieuw beleid ten aanzien van ethiek in gang gezet. De methode moreel beraad was in die tijd in opkomst, en het voorstel van de commissie ethiek was dat deze methode ziekenhuisbreed toegankelijk zou worden. De professionals zelf zouden worden toegerust om antwoorden te zoeke...

Weten

Normen in het wild. Waarom het lastig is om de praktijk te verbeteren

Als er ergens vraag is naar verbetering dan is dat wel in de geestelijke gezondheidszorg (ggz). In de afgelopen decennia zijn er voortdurend reorganisaties geweest in de hoop de kwaliteit van zorg te verbeteren en/of de kosten te kunnen beperken. Tegelijkertijd lijkt niemand echt tevreden met de huidige situatie.

Weten

Leestafel

Francis G. Avonturen in de mens.
Hoven M van den, Bolt I, Ebbelaar C & Groenink L (red.). Ethiek voor apothekers.

Weten

Leestafel

Zock H, Pieper J, Krikilion W (red.). Zin buiten beeld? Zorg voor zinzoekers vandaag.

Weten

Leestafel

Cohen A. Imbeciles: The Supreme Court, American Eugenics, and the Sterilization of Carrie Buck.

Weten

Leestafel

Schwartz JL, Caplan AL. (ed.). Vaccination ethics and policy. An introduction with readings.

Weten

Leestafel

Paley J. Phenomenology as Qualitative Research. A critical analysis of meaning attribution.

Weten

Zijn wij de weg kwijt?

Zijn we in Nederland de weg kwijt? Psychiater Boudewijn Chabot vindt van wel. Hij doelt hiermee op ‘de zorgelijke staat van de euthanasiewetgeving’. Chabot is zelf altijd voorvechter geweest van het zelfgekozen levenseinde en is van mening dat we met de huidige euthanasiepraktijk een fundamentele morele grens zijn g...

Columns

Si vis vitam, para mortem

De Staatscommissie Euthanasie introduceerde in 1985 een definitie van ‘euthanasie’: “opzettelijk levensbeëindigend handelen door een ander dan de betrokkene op diens uitdrukkelijk verzoek”. Nadeel van deze definitie is dat wanneer mijn puberbuurmeisje opzettelijk het leven van haar vriendje op diens uitdrukkelijk ve...

Weten

15 jaar euthanasie in België: tijd voor een pas op de plaats?

Wat kunnen we leren van de 15 jaar ervaring met euthanasie en hulp bij zelfdoding in België? In vijftien hoofdstukken, geschreven door 19 bio-ethici, filosofen, juristen en clinici, geeft dit boek heldere en goed gedocumenteerde overzichten en reflecties. Het is de eerste keer dat het vele onderzoek dat er sinds 200...

Weten

Orgaandonatie na euthanasie gevat in een nationale richtlijn

In maart 2017 werd de ‘Richtlijn Orgaandonatie na euthanasie’ aangeboden aan minister Schippers van VWS. Met de richtlijn wordt een solide basis gelegd voor de meest bijzondere, en meest zeldzame, vorm van postmortale orgaandonatie. Het leven van de patiënt wordt in een ziekenhuis beëindigd nadat aan alle geldende z...

Weten

‘Do not go gentle into that good night’

Euthanasie bij psychisch lijden. Het thema trekt volle zalen, en dat was ook het geval tijdens deze studiedag in Tienen, georganiseerd door Alexianen, zorggroep Tienen op 8 september 2017. Met deze studiedag hoopt psychiater An Haekens het thema uit ideologische vakjes te tillen, het continuüm te verkennen teneinde ...

Praktijkonderzoek

Verpleegkundigen gereduceerd tot "techneuten"?

In 'Uit de praktijk' wordt in elk nummer een waargebeurde casus besproken.

Weten

Hoe om te gaan met een verzoek om hulp bij zelfdoding in de psychiatrie?

De laatste jaren is er toenemende aandacht voor hulp bij zelfdoding in de psychiatrie. Daarbij wordt onderkend dat het niet bespreken van een verzoek om hulp bij zelfdoding onvoldoende recht doet aan wilsbekwame psychiatrische patiënten die uitzichtloos en ondraaglijk lijden en daarom willen overlijden. Om psychiate...

Weten

De palliatieve filter: slappe of straffe koffie?

Bij een euthanasievraag wordt sinds de euthanasiewet van 2002 in veel Vlaamse zorginstellingen een palliatief consult aangeraden of verplicht, als extra zorgvuldigheidseis naast de wettelijk verplichte adviezen van twee of drie artsen en van eventueel betrokken verpleegkundigen. Wat te denken van die zogenaamde ‘pal...

Weten

Ik wil mijn kinderen niet tot last zijn

Bij de ‘voltooid-levenproblematiek’ denken we in Nederland aan zeer oude mensen. Het politieke debat gaat vooral over deze doelgroep en over de vraag of zij in de kou blijven staan als er geen 'Wet Voltooid leven' wordt ingevoerd, die hun recht geeft op een zachte dood. In dit artikel betoogt Prof. dr. Margo Trappen...

Weten

De Derde evaluatie van de Wet Toetsing Levensbeëindiging en Hulp bij Zelfdoding: over de relatie van empirie, normativiteit en politiek

De Wet Toetsing Levensbeëindiging en Hulp bij Zelfdoding bevat de vereiste dat er regelmatig een wetsevaluatie plaatsvindt. In juni 2017 vond de Derde wetsevaluatie plaats, waaraan o.a. Onwuteaka- Philipsen, Van der Heide en Van Delden, en Gevers en later Legemaate als gezondheidsjuristen werkten. Zij werken volgens...

Redactioneel

15 jaar euthanasiewet

Redactioneel door Carlo Leget, en Joke Lemiengre.

Weten

Leestafel

Levi M. De dokter en het geld. Artsen (her)berekenen de kosten van de zorg.

Weten

Leestafel

Boer Th & Mul D (red). Lijden en volhouden.

Weten

Leestafel

Staveren R van. HART voor de GGZ. Werken met compassie in een nieuwe ggz.

Columns

Gezondheid: doel of verwarring?

In deze column reageert Dr. Luc Bonneux op pogingen om gezondheid te definiëren als doel van beleid, in plaats van het bestrijden van ziekte en gebrek. Pogingen om gezondheid te definiëren bepalen de hele wereldbevolking als ziek, stranden op de diversiteit van menselijke levenslopen en verwarren gezondheid met welz...

Weten

Medicalisering, wat moeten we ermee?

Met zijn 'De onverbeterlijke mens. Reflecties op medicalisering' laat Gerard Adelaar zijn analytische geest los op de gevolgen van het toenemend belang van gezondheid en de groeiende impact van medische technologie op ons dagelijks bestaan. Hij schuwt daarbij grote woorden zoals totalitair (141) en eugenetica (70) n...

Weten

Hoe divers denken en doen in de volksgezondheid?

Over gezondheid wordt vaak gesproken en gedacht alsof we het allemaal eens zijn: iedereen wil gezond zijn, als je ziek bent ga je naar de dokter, en niemand wil ziek worden. Ook in de publieke gezondheid is er vaak zo’n discours: de zorguitgaven moeten omlaag, het gaat om gezond zijn en blijven, en voorkomen is bete...

Weten

Gezondheid: een passend begrip voor iedere praktijk?

De veelheid aan gezondheidsconcepten die door medische sociologen, gezondheidswetenschappers en filosofen zijn geformuleerd, roept de vraag op hoe verschillende gezondheidsconcepten zich tot elkaar verhouden en hoe we hieruit ‘de beste’ kiezen. Om meer inzicht te krijgen in deze vragen, bespreekt Drs. Beatrijs Haver...

Weten

Ziek is ziek - over het concept ‘ziek zijn’ in de verzekeringsgeneeskunde

Ziek van de verzekeraars heet het artikel waarin psychiater Bram Bakker onlangs schreef dat hij niets meer met zorgverzekeraars te maken wil hebben. Zijn grief is dat zorgverzekeraars alleen behandelingen vergoeden voor aandoeningen die in de DSM-5 staan. Onder deze onvrede liggen de vragen: wie bepaalt eigenlijk vo...

Weten

Kritische Vragen bij ‘Positieve Gezondheid’

Machteld Huber et al. (2011) lanceerden in het prestigieuze British Medical Journal een nieuw concept van gezondheid: “Gezondheid als het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale en fysieke uitdagingen van het leven.” Dit ter vervanging van de uit 1948 stammende WHO-defin...

Weten

Positieve Gezondheid als uitwerking van een nieuw gezondheidsconcept

Machteld Huber is de drijvende kracht achter de ontwikkeling van een nieuw gezondheidsconcept. Dit concept is inmiddels alom bekend in de zorgsector en wordt door velen omarmd als een zinvol alternatief voor de WHO definitie. In dit interview vertelt zij hoe ze tot dit concept gekomen is en wat het inhoudt. We legge...

Weten

“A broken teacup is not a flawed example of a teacup, but a perfect example of a broken teacup”

“De patiënt aan het stuur” is het motto en de titel van het beleidsplan van de Patiëntenfederatie Nederland (PN) voor de komende jaren. Het is een pakkend en aansprekend motto, passend in onze tijd: in Nederland en in andere Europese landen zijn overheden meer gericht op patiëntparticipatie. We zijn in de afgelopen ...

Weten

Schuivende ziektebegrippen: een overzicht en een diagnose

Voor veel dokters is het dagelijkse kost: diagnoses stellen. Al het medisch handelen, maar vooral de praktijk van het diagnosticeren, veronderstelt dat ‘ziekte’ iets is dat je kunt identificeren. Als je er even over nadenkt, blijkt echter al snel dat nog niet zo eenvoudig te zeggen is wat ziekte eigenlijk is. Over m...

Redactioneel

Ziekte en gezondheid op de snijtafel

Redactioneel door Eric van de Laar en Gert Olthuis.

Weten

Leestafel

Driel S van. De strijd van het kleine meisje. Een filosofie van anorexia.

Weten

Leestafel

Muijsenbergh M van den & Oosterberg E (red.). Zorg voor laaggeletterden, migranten en sociaal kwetsbaren. Praktische tips en inspirerende voorbeelden.