Welkom

Welkom op de website van het Tijdschrift voor Gezondheidszorg en Ethiek. TGE stelt zich ten doel de kwaliteit van de morele bezinning op actuele veranderingen binnen de gezondheidszorg te bevorderen. Verschillende invalshoeken, benaderingen en levensbeschouwingen komen aan bod.

Publiceren in TGE?
Bekijk de auteursrichtlijnen

Word abonnee

Bekijk hier de mogelijkheden

Redactie

Neem contact op met de redactie
Weten

Leestafel

Levi M. De dokter en het geld. Artsen (her)berekenen de kosten van de zorg.

Weten

Leestafel

Boer Th & Mul D (red). Lijden en volhouden.

Weten

Leestafel

Staveren R van. HART voor de GGZ. Werken met compassie in een nieuwe ggz.

Columns

Gezondheid: doel of verwarring?

In deze column reageert Dr. Luc Bonneux op pogingen om gezondheid te definiëren als doel van beleid, in plaats van het bestrijden van ziekte en gebrek. Pogingen om gezondheid te definiëren bepalen de hele wereldbevolking als ziek, stranden op de diversiteit van menselijke levenslopen en verwarren gezondheid met welz...

Weten

Medicalisering, wat moeten we ermee?

Met zijn 'De onverbeterlijke mens. Reflecties op medicalisering' laat Gerard Adelaar zijn analytische geest los op de gevolgen van het toenemend belang van gezondheid en de groeiende impact van medische technologie op ons dagelijks bestaan. Hij schuwt daarbij grote woorden zoals totalitair (141) en eugenetica (70) n...

Weten

Hoe divers denken en doen in de volksgezondheid?

Over gezondheid wordt vaak gesproken en gedacht alsof we het allemaal eens zijn: iedereen wil gezond zijn, als je ziek bent ga je naar de dokter, en niemand wil ziek worden. Ook in de publieke gezondheid is er vaak zo’n discours: de zorguitgaven moeten omlaag, het gaat om gezond zijn en blijven, en voorkomen is bete...

Weten

Gezondheid: een passend begrip voor iedere praktijk?

De veelheid aan gezondheidsconcepten die door medische sociologen, gezondheidswetenschappers en filosofen zijn geformuleerd, roept de vraag op hoe verschillende gezondheidsconcepten zich tot elkaar verhouden en hoe we hieruit ‘de beste’ kiezen. Om meer inzicht te krijgen in deze vragen, bespreekt Drs. Beatrijs Haver...

Weten

Ziek is ziek - over het concept ‘ziek zijn’ in de verzekeringsgeneeskunde

Ziek van de verzekeraars heet het artikel waarin psychiater Bram Bakker onlangs schreef dat hij niets meer met zorgverzekeraars te maken wil hebben. Zijn grief is dat zorgverzekeraars alleen behandelingen vergoeden voor aandoeningen die in de DSM-5 staan. Onder deze onvrede liggen de vragen: wie bepaalt eigenlijk vo...

Weten

Kritische Vragen bij ‘Positieve Gezondheid’

Machteld Huber et al. (2011) lanceerden in het prestigieuze British Medical Journal een nieuw concept van gezondheid: “Gezondheid als het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale en fysieke uitdagingen van het leven.” Dit ter vervanging van de uit 1948 stammende WHO-defin...

Weten

Positieve Gezondheid als uitwerking van een nieuw gezondheidsconcept

Machteld Huber is de drijvende kracht achter de ontwikkeling van een nieuw gezondheidsconcept. Dit concept is inmiddels alom bekend in de zorgsector en wordt door velen omarmd als een zinvol alternatief voor de WHO definitie. In dit interview vertelt zij hoe ze tot dit concept gekomen is en wat het inhoudt. We legge...

Weten

“A broken teacup is not a flawed example of a teacup, but a perfect example of a broken teacup”

“De patiënt aan het stuur” is het motto en de titel van het beleidsplan van de Patiëntenfederatie Nederland (PN) voor de komende jaren. Het is een pakkend en aansprekend motto, passend in onze tijd: in Nederland en in andere Europese landen zijn overheden meer gericht op patiëntparticipatie. We zijn in de afgelopen ...

Weten

Schuivende ziektebegrippen: een overzicht en een diagnose

Voor veel dokters is het dagelijkse kost: diagnoses stellen. Al het medisch handelen, maar vooral de praktijk van het diagnosticeren, veronderstelt dat ‘ziekte’ iets is dat je kunt identificeren. Als je er even over nadenkt, blijkt echter al snel dat nog niet zo eenvoudig te zeggen is wat ziekte eigenlijk is. Over m...

Redactioneel

Ziekte en gezondheid op de snijtafel

Redactioneel door Eric van de Laar en Gert Olthuis.

Weten

Leestafel

Driel S van. De strijd van het kleine meisje. Een filosofie van anorexia.

Weten

Leestafel

Muijsenbergh M van den & Oosterberg E (red.). Zorg voor laaggeletterden, migranten en sociaal kwetsbaren. Praktische tips en inspirerende voorbeelden.

Opinie

Psychische stoornissen na abortus: geen wetenschappelijke ondersteuning

Met interesse las Dr. J. Van Ditzhuijzen het artikel van Ward Biemans in het vorige nummer van TGE (2017), dat een betoog is om keuzehulpverlening bij ongewenste zwangerschap aanzienlijk uit te breiden. Eén van de argumenten die Biemans noemde, is dat een abortus schadelijke mentale gezondheidsrisico’s met zich mee...

Weten

Tijd voor participatie

Participatie is een toverwoord dat te pas en te onpas wordt gebruikt. In 2013 muntte het Kabinet Rutte in haar troonrede het begrip ‘participatiesamenleving.’ De Volkskrant kopte die Prinsjesdag: 'De verzorgingsstaat is dood, leve de participatiesamenleving.' Participatie als een feest. Wie kan erop tegen zijn? Maar...

Praktijkonderzoek

Fietsen, zwemmen en gevorderde dementie

In 'Uit de praktijk' wordt in elk nummer een waargebeurde casus besproken.

Weten

“Medische ethiek is inmiddels helemaal geaccepteerd in de medische wereld”

Ruud ter Meulen was tot aan zijn recente pensionering werkzaam als professor in de medische ethiek en hoofd van de afdeling van het Centrum voor Ethiek in de Geneeskunde van de Universiteit van Bristol, Groot-Brittannië. Daarvoor was hij directeur van het Instituut voor Gezondheidszorg en Ethiek in Maastricht. Via S...

Weten

Orgaandonatie als grondrechtelijk dilemma

De voorgestelde wijziging van de Wet op de orgaandonatie (WOD) in verband met het opnemen van een actief donorregistratiesysteem (ADR) ligt momenteel bij de Eerste Kamer. Nadat het tegen alle verwachtingen in op 13 september 2016 door de Tweede Kamer werd aanvaard, is het nu aan de senatoren om te oordelen over het ...

Weten

Systematisch reflecteren over zorg: Evidence-based practice op basis van kennis, beleving en waarden

Voor een goede zorg is het essentieel dat de zorgverleners kritisch reflecteren over hun handelen en open staan voor mogelijkheden om op een andere of betere manier te handelen. Kritisch reflecteren over zorg is een onmisbaar element van kwaliteitszorg geworden. Zonder twijfel heeft evidencebased practice daar sterk...

Weten

Lichamelijkheid: een onderschatte factor binnen morele reflectie

Een moreel beraad kan dienen om onderliggende waarden en normen te expliciteren wanneer er sprake is van morele nood of een moreel dilemma. Er bestaan hiertoe voornamelijk verbale methoden. De vraag is echter of deze methoden morele fricties in concrete zorgpraktijken voldoende vertegenwoordigen. Volgens verschillen...

Redactioneel

Moreel beraad in de zorg

Redactioneel door Gert Olthuis.

Weten

Leestafel

Smeenk F, Rutten H & Van de Laar E (red.). Toegewijde dokters: Waarom niet-medische competenties geen bijzaak zijn (Catharinareeks nr 6).

Weten

Leestafel

Legemaate J & Widdershoven G (red.). Basisboek Ethiek & Recht in de Gezondheidszorg.

Columns

Wat De Cirkel ons leert over de ethische grenzen aan leefstijlbeïnvloeding op de werkvloer

‘De dokter lachte. ‘Eens in de twee weken. Dat is het wellness-aspect. Als je hier alleen komt als je je niet goed voelt kunnen we eventuele moeilijkheden niet vóór zijn. Bij tweewekelijkse controles bespreken we je eetpatroon en kijken we naar eventuele veranderingen in je algehele gezondheidstoestand. Dat is van b...

Weten

Het lijden onder ogen zien

Wat is voltooid leven? Is het een symptoom van een maatschappij die jeugd waardeert en ouderdom bespot? Is het een natuurlijk laatste hoofdstuk in de biografie van oude mensen? Of is het een idee fixe van op autonomie gerichte individuen? In haar boek beschrijft en bespreekt Els van Wijngaarden de gesprekken die zij...

Weten

Empathie in psychotherapie: een noodzakelijke voorwaarde voor succes?

Verslag symposium Empathie en Emotie, in psychiatrie en filosofie, 9 mei 2016, georganiseerd door de Stichting Filosofie & Psychiatrie in samenwerking met de UVA.

Weten

Medische ethiek in de politiek

De verkiezingen zijn achter de rug wanneer u dit leest; de formatie is losgebarsten. Wat kunnen we verwachten van de verschillende partijen op het terrein van de ethiek van de gezondheidszorg? Hieronder verstaan we vraagstukken waarbij medisch ethische principes een rol spelen op individueel niveau of op collectief ...

Weten

Simulatieleren en morele vorming van verpleegkundigen: ethiekonderwijs 3.0

Sinds de komst van de hogere beroepsopleiding tot verpleegkundige (1972) ondergaan de verplegende en verzorgende beroepen een gestage evolutie. Dat geldt niet alleen voor het bewustzijn van de eigen aard en waarde van zorgberoepen, maar ook de definitie van competenties, taken en rollen binnen het vakgebied. Het gaa...

Praktijkonderzoek

Buurvrouwen - ethiek als Tom Poes

In 'Uit de praktijk' wordt in elk nummer een waargebeurde casus besproken.

Weten

Neergeslagen in taal en observatie

In de geestelijke gezondheidszorg is sinds begin jaren negentig het begrip herstel sterk in opkomst. Met het begrip herstel beogen cliënten van de ggz iets anders aan te duiden dan slechts de genezing van een psychiatrische aandoening; zij verwijzen naar een samenhangend proces van herstel van welbevinden en evenwic...

Weten

Postmortale radiologie en de betekenis van toestemming daartoe

In april 2014 luidde de Nederlandse Vereniging voor Pathologie (NVVP) de noodklok over het dalend aantal klinische obducties in Nederland. De afname van het aantal inwendige lijkschouwingen baart zorgen omdat een klinische obductie een belangrijke toetsing is voor medisch specialisten. Een mogelijke oplossing ligt b...

Opinie

Meer gespecialiseerde hulpverlening nodig na onbedoelde zwangerschap

In het debat betoogde minister Schippers dat wat haar betreft de huisarts de bevoegdheid moet krijgen om de abortuspil voor te schrijven. Inmiddels heeft zij hiertoe een wetsvoorstel ingediend bij de Tweede Kamer. Dit voorstel zou een verdere verruiming betekenen van de mogelijkheden om tot abortus over te gaan. In ...

Redactioneel

Medische ethiek als strijdtoneel

Redactioneel door Gert Olthuis.

Weten

Leestafel

Palfreman J. Hersenstormen. De ziekte van Parkinson en de raadselen van het brein.