Welkom

Zock H, Pieper J, Krikilion W (red.). Zin buiten beeld? Zorg voor zinzoekers vandaag.

Cohen A. Imbeciles: The Supreme Court, American Eugenics, and the Sterilization of Carrie Buck.

Schwartz JL, Caplan AL. (ed.). Vaccination ethics and policy. An introduction with readings.

Paley J. Phenomenology as Qualitative Research. A critical analysis of meaning attribution.

Zijn we in Nederland de weg kwijt? Psychiater Boudewijn Chabot vindt van wel. Hij doelt hiermee op ‘de zorgelijke staat van de euthanasiewetgeving’. Chabot is zelf altijd voorvechter geweest van het zelfgekozen levenseinde en is van mening dat we met de huidige euthanasiepraktijk een fundamentele morele grens zijn g...

De Staatscommissie Euthanasie introduceerde in 1985 een definitie van ‘euthanasie’: “opzettelijk levensbeëindigend handelen door een ander dan de betrokkene op diens uitdrukkelijk verzoek”. Nadeel van deze definitie is dat wanneer mijn puberbuurmeisje opzettelijk het leven van haar vriendje op diens uitdrukkelijk ve...

Wat kunnen we leren van de 15 jaar ervaring met euthanasie en hulp bij zelfdoding in België? In vijftien hoofdstukken, geschreven door 19 bio-ethici, filosofen, juristen en clinici, geeft dit boek heldere en goed gedocumenteerde overzichten en reflecties. Het is de eerste keer dat het vele onderzoek dat er sinds 200...

In maart 2017 werd de ‘Richtlijn Orgaandonatie na euthanasie’ aangeboden aan minister Schippers van VWS. Met de richtlijn wordt een solide basis gelegd voor de meest bijzondere, en meest zeldzame, vorm van postmortale orgaandonatie. Het leven van de patiënt wordt in een ziekenhuis beëindigd nadat aan alle geldende z...

Euthanasie bij psychisch lijden. Het thema trekt volle zalen, en dat was ook het geval tijdens deze studiedag in Tienen, georganiseerd door Alexianen, zorggroep Tienen op 8 september 2017. Met deze studiedag hoopt psychiater An Haekens het thema uit ideologische vakjes te tillen, het continuüm te verkennen teneinde ...

In 'Uit de praktijk' wordt in elk nummer een waargebeurde casus besproken.

De laatste jaren is er toenemende aandacht voor hulp bij zelfdoding in de psychiatrie. Daarbij wordt onderkend dat het niet bespreken van een verzoek om hulp bij zelfdoding onvoldoende recht doet aan wilsbekwame psychiatrische patiënten die uitzichtloos en ondraaglijk lijden en daarom willen overlijden. Om psychiate...

Bij een euthanasievraag wordt sinds de euthanasiewet van 2002 in veel Vlaamse zorginstellingen een palliatief consult aangeraden of verplicht, als extra zorgvuldigheidseis naast de wettelijk verplichte adviezen van twee of drie artsen en van eventueel betrokken verpleegkundigen. Wat te denken van die zogenaamde ‘pal...

Bij de ‘voltooid-levenproblematiek’ denken we in Nederland aan zeer oude mensen. Het politieke debat gaat vooral over deze doelgroep en over de vraag of zij in de kou blijven staan als er geen 'Wet Voltooid leven' wordt ingevoerd, die hun recht geeft op een zachte dood. In dit artikel betoogt Prof. dr. Margo Trappen...

De Wet Toetsing Levensbeëindiging en Hulp bij Zelfdoding bevat de vereiste dat er regelmatig een wetsevaluatie plaatsvindt. In juni 2017 vond de Derde wetsevaluatie plaats, waaraan o.a. Onwuteaka- Philipsen, Van der Heide en Van Delden, en Gevers en later Legemaate als gezondheidsjuristen werkten. Zij werken volgens...

Redactioneel door Carlo Leget, en Joke Lemiengre.

Levi M. De dokter en het geld. Artsen (her)berekenen de kosten van de zorg.

Boer Th & Mul D (red). Lijden en volhouden.

Staveren R van. HART voor de GGZ. Werken met compassie in een nieuwe ggz.

In deze column reageert Dr. Luc Bonneux op pogingen om gezondheid te definiëren als doel van beleid, in plaats van het bestrijden van ziekte en gebrek. Pogingen om gezondheid te definiëren bepalen de hele wereldbevolking als ziek, stranden op de diversiteit van menselijke levenslopen en verwarren gezondheid met welz...

Met zijn 'De onverbeterlijke mens. Reflecties op medicalisering' laat Gerard Adelaar zijn analytische geest los op de gevolgen van het toenemend belang van gezondheid en de groeiende impact van medische technologie op ons dagelijks bestaan. Hij schuwt daarbij grote woorden zoals totalitair (141) en eugenetica (70) n...

Over gezondheid wordt vaak gesproken en gedacht alsof we het allemaal eens zijn: iedereen wil gezond zijn, als je ziek bent ga je naar de dokter, en niemand wil ziek worden. Ook in de publieke gezondheid is er vaak zo’n discours: de zorguitgaven moeten omlaag, het gaat om gezond zijn en blijven, en voorkomen is bete...

De veelheid aan gezondheidsconcepten die door medische sociologen, gezondheidswetenschappers en filosofen zijn geformuleerd, roept de vraag op hoe verschillende gezondheidsconcepten zich tot elkaar verhouden en hoe we hieruit ‘de beste’ kiezen. Om meer inzicht te krijgen in deze vragen, bespreekt Drs. Beatrijs Haver...

Ziek van de verzekeraars heet het artikel waarin psychiater Bram Bakker onlangs schreef dat hij niets meer met zorgverzekeraars te maken wil hebben. Zijn grief is dat zorgverzekeraars alleen behandelingen vergoeden voor aandoeningen die in de DSM-5 staan. Onder deze onvrede liggen de vragen: wie bepaalt eigenlijk vo...

Machteld Huber et al. (2011) lanceerden in het prestigieuze British Medical Journal een nieuw concept van gezondheid: “Gezondheid als het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale en fysieke uitdagingen van het leven.” Dit ter vervanging van de uit 1948 stammende WHO-defin...

Machteld Huber is de drijvende kracht achter de ontwikkeling van een nieuw gezondheidsconcept. Dit concept is inmiddels alom bekend in de zorgsector en wordt door velen omarmd als een zinvol alternatief voor de WHO definitie. In dit interview vertelt zij hoe ze tot dit concept gekomen is en wat het inhoudt. We legge...

“De patiënt aan het stuur” is het motto en de titel van het beleidsplan van de Patiëntenfederatie Nederland (PN) voor de komende jaren. Het is een pakkend en aansprekend motto, passend in onze tijd: in Nederland en in andere Europese landen zijn overheden meer gericht op patiëntparticipatie. We zijn in de afgelopen ...

Voor veel dokters is het dagelijkse kost: diagnoses stellen. Al het medisch handelen, maar vooral de praktijk van het diagnosticeren, veronderstelt dat ‘ziekte’ iets is dat je kunt identificeren. Als je er even over nadenkt, blijkt echter al snel dat nog niet zo eenvoudig te zeggen is wat ziekte eigenlijk is. Over m...

Redactioneel door Eric van de Laar en Gert Olthuis.

Driel S van. De strijd van het kleine meisje. Een filosofie van anorexia.

Muijsenbergh M van den & Oosterberg E (red.). Zorg voor laaggeletterden, migranten en sociaal kwetsbaren. Praktische tips en inspirerende voorbeelden.

Met interesse las Dr. J. Van Ditzhuijzen het artikel van Ward Biemans in het vorige nummer van TGE (2017), dat een betoog is om keuzehulpverlening bij ongewenste zwangerschap aanzienlijk uit te breiden. Eén van de argumenten die Biemans noemde, is dat een abortus schadelijke mentale gezondheidsrisico’s met zich mee...

Participatie is een toverwoord dat te pas en te onpas wordt gebruikt. In 2013 muntte het Kabinet Rutte in haar troonrede het begrip ‘participatiesamenleving.’ De Volkskrant kopte die Prinsjesdag: 'De verzorgingsstaat is dood, leve de participatiesamenleving.' Participatie als een feest. Wie kan erop tegen zijn? Maar...

In 'Uit de praktijk' wordt in elk nummer een waargebeurde casus besproken.

Ruud ter Meulen was tot aan zijn recente pensionering werkzaam als professor in de medische ethiek en hoofd van de afdeling van het Centrum voor Ethiek in de Geneeskunde van de Universiteit van Bristol, Groot-Brittannië. Daarvoor was hij directeur van het Instituut voor Gezondheidszorg en Ethiek in Maastricht. Via S...

De voorgestelde wijziging van de Wet op de orgaandonatie (WOD) in verband met het opnemen van een actief donorregistratiesysteem (ADR) ligt momenteel bij de Eerste Kamer. Nadat het tegen alle verwachtingen in op 13 september 2016 door de Tweede Kamer werd aanvaard, is het nu aan de senatoren om te oordelen over het ...

Voor een goede zorg is het essentieel dat de zorgverleners kritisch reflecteren over hun handelen en open staan voor mogelijkheden om op een andere of betere manier te handelen. Kritisch reflecteren over zorg is een onmisbaar element van kwaliteitszorg geworden. Zonder twijfel heeft evidencebased practice daar sterk...