Welkom

In 'Uit de praktijk' wordt in elk nummer een waargebeurde casus besproken.

M vd Bossche: De zinnen van het leven.

In 2013 verscheen 'De geboorte van de biopolitiek',een Nederlandse vertaling door Jeanne Holierhoek van de collegereeks die Michel
Foucault in 1979 doceerde aan het Collège de France. De werken van Foucault hebben tal van wetenschappers geïnspireerd de relatie tussen macht, gezondheid en politiek verder te onderzoeken.

In zowel de medische praktijk als de medische (vervolg)opleidingen wordt een sterke nadruk gelegd op rationeel handelen, liefst gebaseerd op wetenschappelijk bewijs. Voor de buitenstaander lijkt de geneeskunde daarom een bolwerk van rede en evidence-based medicine. De dokter zelf weet dat het in de praktijk anders g...

Het werk van zorgmedewerkers wordt nog steeds zeer negatief beïnvloed door de niet te stuiten bureaucratie.

M vd Merwe: Zorg voor privacy
L Vaugh: Contemporary Moral Arguments

Rutgers MJ: Gezondheidszorg als handelswaar. Worden we daar beter van?
Boer TA, Einderhand SMH, de Haas-de Vries JN & Rijswijk MN van (red.): Komt een test bij de dokter.

Tongeren P van: Willen sterven.
Hens K, Cutas D & Horstkötter D (eds): Parental Responsibility in the Context of Neuroscience and Genetics.

Weeda F: Draai niet om de dood heen - Als iemand van wie je houdt gaat sterven.

Redactioneel

Euthanasie in geval van dementie is een ethisch gecompliceerd onderwerp, waarbij de vaststelling van het actuele lijden als uitzonderlijk moeilijk geldt wanneer de patiënt het stadium van wilsbekwaamheid is gepasseerd. Daarnaast rijst de vraag wat in die omstandigheden als een 'vrijwillig en weloverwogen verzoek' ka...

De laatste tijd hoort men steeds vaker dat het niet goed gaat met de solidariteit in de zorg of dat deze steeds meer onder druk staat ten gevolge van allerlei ontwikkelingen. Bepaalde voorzieningen of geneesmiddelen worden uit het voorzieningenpakket gehaald of er worden eigen betalingen gevraagd die voor sommige me...

Van 2007 tot en met 2017 was ik ethicus-lid van één van de Regionale toetsingscommissies euthanasie (RTE’s). In de loop van die tien jaar heb ik veel zien veranderen. Steeds meer euthanasiedossiers werden aan ons voorgelegd. De werkdruk nam toe omdat het aantal RTE- en secretariaatsleden niet evenredig met de stijgi...

Jenny Slatman is opgeleid als fysiotherapeut, studeerde vervolgens filosofie en promoveerde in 2001 in Amsterdam op een studie naar de Franse filosoof Merleau- Ponty. Ze werkte als onderzoeker en docent aan verschillende universiteiten. Sinds 2017 is Slatman verbonden aan de Tilburgse faculteit Geesteswetenschappen,...

In het voorjaar van 2018 wijdde Hipposocrates een symposium aan de apocalyps: hoe moeten zorgverstrekkers reageren op (vermeende) catastrofes, welke medische keuzes en moeilijkheden dringen zich op in apocalyptische tijden, maar ook: zou het kunnen dat geneeskundig onderzoek het einde der tijden bespoedigt?

Bespreking van Over medische ethiek gesproken van Daniël Boomsma.

Slob M: Hersenbeest. Filosoferen over het brein en de menselijke geest.
Stockman R, Calmeyn M, Eneman M & De Dijn H: Euthanasie bij psychisch lijden. Het hellend vlak dat overslaat?

De Sutter P & Delrue E: De maakbare baby. Een onbegrensd verlangen?
The A-M: Dagelijks leven met dementie. Een blik achter de voordeur.

Eynikel J: Robot aan het stuur. Over de ethiek van techniek.

Redactioneel door hoofdredacteur Gert Olthuis.

In dit artikel laten wij zien dat het heersende vertoog over borstkanker wordt gekenmerkt door het prijzen van vrouwen om hun heroïsche gevecht tegen en overwinning op deze ziekte, terwijl gediagnosticeerde vrouwen borstkanker vaak ervaren als een voortdurende, verminkende en invaliderende ziekte.

Hoe geef je vorm aan een liefdesrelatie als een van beide partners chronisch ziek wordt en de verwachting is dat de zieke partner zichzelf "managet" en de gezonde partner mantelzorgtaken op zich neemt? Dit artikel belicht deze vragen op basis van een onderzoek naar onze ervaringen als echtpaar dat al ruim 30 jaar wo...

In dit artikel wordt de rol van schriftelijke wilsverklaringen in de huidige euthanasiepraktijk besproken, waarbij het perspectief van de patiënt als uitgangspunt wordt genomen. Misverstanden over het recht op euthanasie en de medewerking van de arts worden in termen van schijnautonomie en schijnzekerheid uitgewerkt.

Dit artikel beschrijft ideeën resulterend uit de zoektocht van dr. Cok den Hertog. Als medicus opgeleid en medische noties gedoceerd hebbend aan creatief therapeuten en ethiek aan logopedisten en huidtherapeuten, meent hij dat zijn bevindingen ook relevant kunnen zijn voor andere opleidingen in de gezondheidszorg.

Bespreking door drs. Gert van Dijk van 'Menselijkheid in de zorg van neuroloog' van Leo Visser.

Reactie op het artikel "Een euthanasieverklaring en ondraaglijk lijden" van Berna van Baarsen. Nawoord door Berna van Baarsen.

Redactioneel.

Het aantal meldingen van euthanasie en hulp bij zelfdoding is sinds de inwerkingtreding van de euthanasiewet belangrijk toegenomen: van 1.882 in 2002 naar 6.091 in 2016. Actieve levensbeëindiging in complexe situaties zoals (beginnende) dementie en psychiatrie komt steeds vaker voor.

De discussie of euthanasie een persoonlijke afweging is, is een publieke discussie. Binnen die publieke discussie lijkt ‘autonomie’ steeds de leidende waarde. Een van die andere waarden is ‘zorgvuldigheid’. Tessa Gabriëls bepleit dat de verhouding tussen autonomie en
zorgvuldigheid cruciaal is voor een weloverwogen ...

Een van de taken die het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) uitvoert, is het beoordelen van ziekteclaims in het kader van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). De herbeoordelingen van mensen met een WIA-uitkering worden normaliter gedaan door verzekeringsartsen. Sinds 2016 doen ook basis...

In 'Uit de praktijk' wordt in elk nummer een waargebeurde casus besproken.

De ‘participatiesamenleving’ en het transitiebeleid dat daarop is geënt, verwachten van de burgers dat zij verantwoordelijkheid nemen voor hun leven, hun directe leefomgeving en de bredere maatschappij. Ook van oudere mensen wordt verwacht dat zij de ‘regie’ nemen
en houden, en zelf richting geven aan hun leven.

Op 13 februari jl. stemde de Eerste Kamer in met de nieuwe donorwet. Onder deze wet zal "geen bezwaar" worden geregistreerd als men niet kenbaar heeft gemaakt of men al dan niet orgaandonor wil zijn. Als men straks als niet bezwaarhebbende geregistreerd staat in het donorregister, moeten familieleden in principe acc...

In 2009 is in de Isala klinieken in Zwolle nieuw beleid ten aanzien van ethiek in gang gezet. De methode moreel beraad was in die tijd in opkomst, en het voorstel van de commissie ethiek was dat deze methode ziekenhuisbreed toegankelijk zou worden. De professionals zelf zouden worden toegerust om antwoorden te zoeke...

Als er ergens vraag is naar verbetering dan is dat wel in de geestelijke gezondheidszorg (ggz). In de afgelopen decennia zijn er voortdurend reorganisaties geweest in de hoop de kwaliteit van zorg te verbeteren en/of de kosten te kunnen beperken. Tegelijkertijd lijkt niemand echt tevreden met de huidige situatie.

Francis G. Avonturen in de mens.
Hoven M van den, Bolt I, Ebbelaar C & Groenink L (red.). Ethiek voor apothekers.