Welkom

Mijn puberdochter maakt zich zorgen over de toekomst van de planeet. Ze doet wat ze kan om het tij te keren en eet vegetarisch (liefst veganistisch), denkt circulair en koopt haar kleding meestal tweedehands, is niet van plan om te gaan vliegen en laat haar stem horen op de A12. Ze informeert zich via podcasts en bo...

Er is steeds meer erkenning dat de klimaatcrisis de grootste bedreiging voor de volksgezondheid is en dat zorgprofessionals daarom een professionele verantwoordelijkheid hebben de klimaatgerelateerde gezondheidscrisis te beperken. Zo werkt de gezondheidssector aan verduurzaming van de zorg (Rijksoverheid, 2022), het...

De meeste mensen gaan er vanuit dat de gezondheidszorg in Nederland overal ongeveer hetzelfde is. Toch krijgen we al decennia lang signalen uit zowel binnen- als buitenland dat er aanzienlijke verschillen zijn tussen regio’s en tussen zorgaanbieders. Zo bleek in 2013 dat je als patiënt met rughernia vijfeneenhalf ke...

Onder welke voorwaarden zijn burgers bereid elkaar zorg en ondersteuning te bieden in wijk en buurt? Wat kunnen we verwachten van de zorg aan bijvoorbeeld ouderen en mensen met een beperking in en vanuit de samenleving? Die vraag leeft al lang en werd opnieuw geagendeerd door Connie Helder, de vorige minister voor L...

Voordat we op het Malieveld gaan demonstreren tegen de bezuinigingen in het hoger onderwijs en onderzoek, spreek ik met Jeannette Pols, hoogleraar antropologie van de alledaagse ethiek in de gezondheidszorg aan de Universiteit van Amsterdam en Amsterdam UMC. In haar boek Reinventing the Good Life: An empirical contr...

Agressie en ongewenst gedrag blijven een groot probleem onder verpleegkundigen en verzorgenden. Onderzoek wijst uit dat agressie tegenover zorgprofessionals blijft toenemen. Volgens NU’91 had in 2023 60% van het zorgpersoneel maandelijks te maken met agressie en ongewenst gedrag. Dit heeft een grote impact. Maar lie...

Als er één thema is waar gezondheidszorgwerkers, ethici en politici nog steeds een knoop van in hun maag hebben, dan is het wel hoe we in 2020-22 met Covid-19 zijn omgegaan. In én buiten Nederland trouwens. Het CEG-signalement Maatschappelijke meerstemmigheid onder druk komt daarom als geroepen.

In TGE 4 uit 2024 schreef Gerrit Glas een uitermate grondig en behartenswaardig artikel over de dilemma’s bij het overwegen van euthanasie of hulp bij zelfdoding bij minderjarigen met psychische aandoeningen (Glas, 2024). Toch denk ik dat hij te makkelijk meegaat met een klinisch-medische benadering van dit vraagstu...

De gezondheid van etnische minderheidsgroepen is slechter dan die van de etnisch dominante groep, en toegang en kwaliteit van gezondheidszorg zijn voor hen ook over het algemeen slechter.

Wanneer ik het woord ‘empathie’ hoor, denk ik onbedoeld toch altijd even aan Bach’s Erbarme Dich, mein Gott (in de uitvoering van Marian Anderson, allemaal even beluisteren!). De verloochening van Jezus door Petrus, en de daarop volgende ondraaglijke spijt, maakt dat alleen God nog om medelijden kan worden gevraagd....

We leven in een dynamische tijd waarin het beeld van wetenschap aan het veranderen is, ook met betrekking tot beweegvraagstukken. Wetenschap wordt geregeld als mening gezien in de maatschappij. Hoe kunnen we toekomstige professionals opleiden om hier goed mee om te gaan? 

In het Amazonegebied worden jonge mannen ingewijd in de geheimen van seksualiteit door hun oma. In Zweden zorgt een stervende ervoor dat al zijn bezittingen voor zijn overlijden zijn geordend en opgeruimd. Bij de Masai worden conflicten opgelost door een dader met liefde te overstelpen.

Dit boek gaat over het goede leven van mensen met een verstandelijke beperking die leven op een instellingsterrein. Tijdens het lezen ervan kreeg ik een gevoel van heimwee. Ik heb een paar jaar gewerkt op zo’n instellingsterrein, in zo’n wereld van verschil, zoals de schrijvers dat noemen.

Rob Houtepen legt de vinger bij een belangrijk punt dat in mijn artikel onderbelicht moest blijven. Kern van wat hij zegt is dat de medische grondslag voor het oordeel over uitzichtloosheid (en ondraaglijkheid) door mij te beperkt wordt opgevat. Dat komt omdat ik het ziektebegrip onnodig centraal stel. Als gevolg da...

Ieder mens komt op deze wereld in relatie tot een ander: als eerste de moeder die je draagt en je op de wereld zet. Hopelijk word je vervolgens liefdevol verwelkomd door een of meerdere andere ouder(s). Hoewel je aan dat prille begin geen herinnering meer hebt, worden de verhalen daarover verteld en herhaald geduren...

Toen mijn zoontje Samuel zes werd, begon hij een ander type luier te dragen. Vanwege zijn meervoudige beperkingen is hij – ook nu op zijn dertiende – nog steeds niet zindelijk. De grootste maat Pampers werd te klein, dus stapten we over op een nieuwe luier die qua formaat beter zou passen en ons recht gaf op een gen...

Sara, de dochter van geestelijk verzorger Mirjam Hulzebos, overleed in oktober 2021 door middel van euthanasie wegens ondraaglijk en uitzichtloos psychisch lijden. Mirjam beschrijft in dit artikel het lijden van Sara, de vertwijfeling van haarzelf en de worsteling met alle ingewikkelde vragen die komen kijken bij ee...

Wat zijn de rollen en verantwoordelijkheden van direct betrokkenen bij euthanasie of hulp bij zelfdoding bij minderjarigen met psychische aandoeningen? Deze bijdrage biedt een aanzet tot een normatieve analyse van een praktijk die nog bezig is vorm te krijgen en waarvoor al bepaalde kaders bestaan; kaders die anderz...

Vorig jaar kwam het boek Ei, foetus, baby uit, geschreven door Trudy Dehue. Dehue ontrafelt daarin de Nederlandse geschiedenis van zwangerschap en zwangerschapsbeëindiging. Ze brengt gruwelijke, soms liefdevolle en soms bevreemdende technieken en denkbeelden in kaart. Tegelijk biedt Dehue nieuwe inzichten over de re...

Annemarie is een 40-jarige vrouw die in behandeling is vanwege haar recidiverende depressie. Ze heeft tweemaal eerder een protocollaire depressiebehandeling doorlopen met beperkt positief gevolg. In gesprek met haar behandelaar wordt gesproken over haar ervaringen met het opgroeien als kind van een ouder met psychis...

Deze casus over KOPP-problematiek is een goed initiatief. Niet zelden wordt psychische problematiek van generatie op generatie doorgegeven. Erkenning en herkenning hiervan biedt kansen om deze keten van intergenerationele overdracht te doorbreken.

De vragen die Annemarie heeft, gaan over invloedrijke relaties in haar leven en over hoe zij beter voor zichzelf kan zorgen. Uit de beschrijving van haar situatie is te lezen dat de verantwoordelijkheden en verplichtingen die voortkomen uit de relaties die Annemarie heeft met haar ouders en zoon, leiden tot schuldge...

Onbedoelde zwangerschap is van alle tijden en komt wereldwijd voor (Bearak, Popinchalk et al. 2020). In Nederland krijgt 1 op de 5 vrouwen* in haar leven te maken met een onbedoelde zwangerschap (Picavet 2012). Zij komen, samen met hun partner, voor een belangrijke keuze te staan; komt er (nog) een kind of niet? Hoe...

"Andrey," zei ze stralend. Dat was de grootste verrassing van Congres-tival, volgens een Eindhovense huisarts. Ze kwam het speciaal nog even zeggen. Ze had het gevoeld. Deze ervaring vat de kracht van de eerste editie van Congres-tival samen, waar (urban) kunst, filosofie en medische wetenschap op een gelijkwaardige...

Begin dit jaar bracht het Centrum voor Ethiek en Gezondheid (CEG) de argumentatiewijzer “Door dik en dun?” uit (CEG 2024), gericht op de ethische aspecten van de vraag of gewichtsverlagende medicatie opgenomen moet worden in het basispakket. Aanleiding hiervoor was de vraag of semaglutide (bekend onder de merknamen ...

In dit boek komen 13 verschillende vrouwen van kleur aan het woord, die hun ervaringen over het moederschap delen. De auteurs verweven o.a. culturele thema's met universele ervaringen van het moederschap, zoals het verliezen van een kind, de onzekerheden als 'nieuwe' mama en de uitdagingen van eenoudergezinnen.

De ‘Aanpak Begeleidingsethiek’ is een praktisch-ethische methodiek voor de ontwikkeling en toepassing van digitale technologie in de samenleving, ontwikkeld door Daniel Tijink (Platform voor de informatiesamenleving) en techniekfilosoof Peter-Paul Verbeek. 

Alleen wie de kop in het zand steekt, lijdt niet aan ‘geen grip op de wereld ervaren’. Bij nader inzien is de kern van ons economisch systeem, het kapitalisme, de motor achter de meest bedreigende ontwikkelingen en de meest vervreemdende ervaringen: kapitaal moet altijd op zoek naar nieuw maximaal rendement, zonder ...

Afgelopen zomer luisterde ik naar de podcastserie Terwijl je weet, gemaakt door Max Boogaard en Joeri Bakker. In vier bijzonder boeiende afleveringen leer je hoe het is om dementie te hebben en hoe de omgeving daar op reageert. Ondertussen leer je ook over de sociale benadering van dementie die is ontwikkeld door on...

In de ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking kunnen ethische vragen leiden tot handelingsverlegenheid op momenten dat de verschillende perspectieven op goede zorg schuren. Zorgorganisaties ondersteunen professionals bij het omgaan met ethische vragen (Hartman et al., 2016; Hermsen et al., 2019). M...

Mw. N. is 40 jaar en woont in een instelling voor mensen met het Syndroom van Korsakov. Ten gevolge van jarenlang overmatig gebruik van alcohol lijdt zij aan een dusdanig ernstige vorm van levercirrose, dat de consumptie van alcohol dodelijke gevolgen kan hebben. Hoewel de instelling een alcoholverbod hanteert, weet...

Toen Sabine Geers overleed aan urachuskanker, was ze 34. Ze overleed negen maanden na haar diagnose, anderhalf jaar na de geboorte van haar dochter, en ruim twee jaar na haar eerste klachten. Dit stuk beschrijft Sabines verhaal, een reis die begon bij vage pijnklachten en via een uitdagend diagnose- en behandeltraje...

Wie aan een huidziekte lijdt, heeft vaak nog een bijkomend probleem: dat van het stigma en de bijbehorende vooroordelen en discriminerende gedragingen. Dat kan ertoe leiden dat men de aandoening verbergt en het stigma internaliseert, met alle mentale en medische gevolgen van dien. In dit artikel bespreek ik het stig...